Monte Melkonian (tiếng Armenia: Մոնթէ Մելքոնեան; cải cách: Մոնթե Մելքոնյան; 25 tháng 11 năm 1957 – 12 tháng 6 năm 1993), là một người anh hùng dân tộc cánh tả, nhà cách mạng nổi tiếng người Armenia trong lịch sử[1]. Ông từng là một trong những thủ lĩnh lực lượng Quân đội bí mật giải phóng Armenia (ASALA) những năm 1980 và trở thành biểu tượng anh hùng ca của cả Nagorno-Karabakh lẫn Armenia trong những năm cuối đời.Là một người Mỹ gốc Armenia, ông rời quê hương để tới Iran năm 1978, và tham gia vào cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979 lật đổ Shah. Sau đó, ông sang Liban vào thời kỳ cao điểm của nội chiến nước này và nhập hội với một đảng phái người Armenia ở Bourj Hammoud, sau này được biết tới là ASALA. Ông đã cùng các chiến hữu người Armenia tấn công vào công sứ Thổ Nhĩ Kỳ ở Paris năm 1981[2], tạo nên tiếng vang sau này trong lịch sử với khát vọng độc lập dân tộc Armenia. Do đó, ông bị cảnh sát Pháp bắt giam cho tới khi được trả tự do năm 1989.Khi ông làm chỉ huy quân đội Nagorno-Karabakh với 4.000 người, ông không hề có kinh nghiệm chỉ huy quân sự nào và ông chỉ tham chiến với tư cách chỉ huy du kích ở Liban những năm 1970 tới 1980, đặc biệt là khi chống lại Lực lượng Phòng vệ Israel[3].Ông có khá nhiều biệt danh nhưng có lẽ nổi bật nhất là Avo, khi ông chỉ huy chiến trận ở Karabakh, và đó cũng là lúc cuối cùng ông còn tiếp tục chiến đấu[4]. Năm 1993, ông bị lính bắn tỉa Azerbaijan giết chết khi đang ở Merzili cùng năm người khác[5]. Ông được an táng tại Yerablur và được công nhận là anh hùng dân tộc Armenia năm 1996[6].Trong cuộc đời, ông là nhân vật gây được chú ý với cái nhìn chân thật, toàn diện, giàu lòng tình cảm cũng như yêu thương gia đình. Ông cũng đã có một khoảng thời gian đặc biệt ở Việt Nam khi ông tới Việt Nam Cộng hòa vài tháng trước khi kết thúc chiến tranh Việt Nam.